‘t Begîn
Al in 1960 woort in Altwieërthej aandacht bestieëdj aan de veêring van vastelaovendj. Zoeë deeje al vuuër daen tiêd mieërdere groepe of buurte mej aan de vastelaovendjoptocht vanne Rogstaekers in Wieërt.
Inne Hej, zoeë asse in Wieërt zégge, begos de georganisieërdje vastelaovendj in november 1960. Nao ‘n vergadering vanne gezamelike vereîneginge beej Graad Rietjes (Daal-Graadje), tieëgenoeëver de kêrk, woort d’r nog gezellig gekaldj doeër ‘n aantal minse en kwoom ‘t gesprek oppe vastelaovendj.
Emes haaj ‘t gerucht gehuuërdj det ze op Kieëntj ‘n vastelaovendjvereîneging op woeëje richte. Waat ze op Kieëntj kinne, mótte vae inne Hej ouch kinne, mótte ze gedachtj hebbe.
Nog daezelfdje aovendj woort aafgesproke det Jan Creemers, Harrie Janssen, Jan Kusters en Ties Rietjens ‘n aantal minse inne Hej zoeëje pôlse of ze zin haaje um dael uut te make van de Raod van Elf van ‘n op te richte vastelaovendjvereîneging.
‘t Enthousiasme waas zoeë groeët det d’r zelfs ‘n paar reserves koste waere aangestéldj. Zoeë snêl as d’r ‘ne Raod van Elf waas, zoeë meujzaam waas de kuuës vör de Preens.
As vuuërgânger inne vastelaovendj dachte ze in ieërste instansie aan eine neet al te jónge Preens en al gaw ginge in ‘t dörp de name roond van Baks Sjang, Sjeng van Lier, Wullem Cuypers en Toeta Sjeng.
Weem zoeëj as ieërste hieërser vanne Hej uutgerope waere? De ieërste Vorst vanne Heiknuiters, wi-j de vereîneging intösse waas geduîptj, mót toch waal hieël zieënewechtig gewore zeen naodet d’n eine nao d’n ângere kandidaat um de ein of ânger duûster rieëje te kinne gaaf um toch mer van ‘t Preensschap aaf te zeen.
Oppen aovendj van ‘t Preensebâl ging um half zeve de tillefoon beej de Schut. Wi-j de kastelein, Harrie Lenaers, opnoom woort hae doeër Vorst Harrie gevraogdj of zien broor Jaan meschien dao waas. Gelökkig waas det ‘t gevâl, want Jaan kreeg geliêk de vraog vuuërgelagdj of hae um half acht beej kefee de Paol kos zeen um dao um neuge oor as Preens uutgerope te waere.
Völ tiêd um dao over nao te dînke haaj hae neet. Gelökkig waas det ouch neet noeëdig, zoeëdet hae kos waere uutgerope tot ieërste Preens vanne Hej. Daomej waas ‘t uutrope van de Preens ouch geliêk geredj.
Daen aovendj kwome ‘n groeët aantal inwoeëners vanne Hej nao de Paol um te zeen weem uut de doeës zoeëj kome. Jao létterlik uut de doeës, want dao haaje ze Jaan intösse in gestoptj.
‘t Waas de bedoeling det ze nao ‘t binnebrînge van de ieërste hieërser, de doeës mét inhaod oeëver ’n leî-jer, op ‘n eine maeter breîd en ongevieër veer maeter hoeëg platfôrm zoeëje höffe, um ´m vanaaf di-j plaats vuuër te stélle aan de bezeukers. Gelökkig vör de nowwe Preens waas de doeës van ‘n dusdanige kwaliteit det dit vuuërneme neet doeërging.
Dao-op woeërd besloeëte de doeës dan mer op ‘n leî-jer doeër de zaal te drage. Det ging good, tot halverwieëge de zaal de leî-jer ‘t begoof.
Mer effekes nao neuge kos Vorst Harrie d’n ieërste hieërser oeëver de Heiknuiters en Heiknuiterinnekes, Preens Jaan d’n ieërste prizzentieëre. Wi-j ‘ne gooje Preens betaamtj mós hae ouch ‘n kort wuuërdje richte tot zien óngerdane. Gezeen ‘t korte tiêdsbestek waat aan zien beneuming vuuëraaf waas gegânge, waas ’t begriêpelik det Jaan zich neet op zien taak haaj kunne vuuërbereî-je. Ouch dit bleek geîn probleem vör de nowwe Preens, want in plaats van ‘ne speech vertéldje hae gewoeën ‘n aantal sapige móppe. ‘t Ieërste optraeje van de vastelaovendjvereîneging, de Raod van Elf mét echte mötse en ‘ne Preens waas gezeen de reaksies op daen aovendj ‘n groeët succes. ‘t Begîn van de Heiknuiters van Altwieërthej.
De naam Heiknuiters
De vastelaovendjveerders vanne Hej staon bekindj as de Heiknuiters. Óndânks det in ‘t woeërdebook vanne Nederlandse taal vör ‘t woeërd heikneuter “heibewoner” stieët, beteîkentj dit woeërd vör de Wieërtenare ‘ne schêldnaam vör de minse uut de Hej. Ze duudje daomej op ‘t dagelikse wêrk van völ inwoeëners uut oeës dörp inne landbouw.
‘t Wore vör heur de boore, de pummels uut de Hej. Um heej toch neet te völ aan herinnerdj te waere, woort als symbool vör de vereîneging mer de twieëdje beteîkenis van ‘t woeërd heikneuter aangehaoje en det waas ‘t zangveugelke, ouch heikneutje geneumdj. As d’n ieërste Preens op 9 fibberwari in ‘t huwelik treutj és neteurlik ouch de vastelaovendjvereîneging vanne parti-j. Waat ligt d’r mieër vör de hând as kado vör ‘t broêdspaar dan ’ne échte heiknuiter. Mer wi-j kójje aan zoeë ‘n veugelke. Zieëker in ‘t hertje van de wîntjer. Wi-jjae van vastelaovendjveerders moogtj verwachte hoofdje dit geîn groeët probleem te zeen. Jaan en zien körsvörse vraw Nellie krieëge ’ne échte kenaârie.